Workshop: Viết và công bố bài báo khoa học

Chúng tôi hân hạnh thông báo một workshop về cách viết bài báo y học và công bố quốc tế do Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch tổ chức từ ngày 14/11/2016 đến ngày 17/11/2016. Đây là một lớp tập huấn được thiết kế rất chi tiết và nghiêm túc  (chứ không phải theo kiểu "cưỡi ngựa xem hoa") cho các đồng nghiệp ngành y. Các học viên hoàn tất 90% lớp học sẽ được cấp chứng chỉ CME.

Bối cảnh: Sự hiện diện của y học Việt Nam trên trường quốc tế còn rất khiêm tốn, và kém xa các nước trong vùng như Thái Lan và Malaysia. Đại đa số những công trình được công bố là do người nước ngoài đứng tên. Một trong những lí do của sự khiêm tốn trong công bố quốc tế là các bác sĩ và nhà khoa học thiếu kinh nghiệm về các viết bài báo khoa học. Do đó, chúng tôi tổ chức lớp học này để đem lại kinh nghiệm cho các bác sĩ và nhà khoa học Việt Nam.

Mục tiêu của lớp học này là trang bị các kĩ năng về cách viết bài báo y học thích hợp cho công bố trên các tập san y khoa quốc tế. Sau khi hoàn tất khoá học, chúng tôi kì vọng các học viên sẽ:

•   Hiểu được vai trò của công bố quốc tế trong nghiên cứu khoa học;
• Nắm được nguyên tắc khoa học về soạn một bài báo khoa học, từ cách đặt tựa đề đến phần tài liệu tham khảo;
• Làm quen với tiếng Anh trong khoa học và văn phong khoa học;
• Biết được cách viết và trả lời bình duyệt;
• Có khả năng soạn một bài báo khoa học tương đối hoàn chỉnh.

Đối tượng: Workshop được thiết kế cho bất cứ ai làm nghiên cứu y sinh học và muốn công bố quốc tế, kể cả các sinh viên nghiên cứu sinh, và giảng viên đại học. Các học viên muốn theo học cần phải biết tiếng Anh ở trình độ biết viết và hiểu y văn, nhưng chưa thông thạo về cách soạn một bài báo khoa học.

Thời gian dự kiến là 5 ngày, từ 14/11 đến 17/11. Chương trình học toàn thời gian. Buổi sáng từ 8:00 đến 11:00; buổi chiều từ 1:30 đến 4:00.

Học phí: 1.500.000/học viên/khóa (Một triệu năm trăm ngàn đồng). Đóng học phí ngay khi nộp hồ sơ. Đóng học phí tại Quầy Thu phí (phòng Tài chính Kế toán) – sảnh trệt khu A1, Trường Đại học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch, 86/2 Thành Thái, P.12, Q.10, TP.HCM (học viên tự túc chi phí ăn ở, đi lại).

Cấp chứng nhận: học viên hoàn tất 90% lớp học sẽ được cấp chứng nhận đào tạo liên tục “Cách viết bài báo khoa học và công bố quốc tế” của Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch theo qui định của Bộ Y tế.

Ghi danh:

Phòng Nghiên cứu Khoa học - Đào tạo liên tục (phòng 2.8, lầu 2, khu A1) – Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, 86/2 Thành Thái, P.12, Q.10, TP.HCM.

Điện thoại: 08 38 683007, Di động: 0909 123 091

Giảng viên là workshop là Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn, Viện nghiên cứu y khoa Garvan, Đại học New South Wales, Đại học Notre Dame Australia, và Đại học Công nghệ Sydney, Australia.

Chương trình workshop sẽ bao gồm 13 bài giảng. Các bài giảng được thiết kế theo từng phần của bài báo khoa học, nhưng còn có những bài về tiếng Anh, cách viết "cover letter", và cách trả lời bình duyệt, cùng những lí do bài báo khoa học bị từ chối. Buổi sáng sẽ học về lí thuyết, buổi chiều thực hành viết. Học viên sẽ được cung cấp bài giảng bằng powerpoint và một cuốn sách "Từ công bố đến nghiên cứu" (Nxb Tổng Hợp 2016).

Chương trình

Ngày	Bài giảng
14/11	Phần 1: Giới thiệu, tựa đề và tóm tắt
	1. Giới thiệu về công bố quốc tế
	2. Cách viết tựa đề (title) bài báo
	3. Cách viết bản tóm tắt (abstract)
	Buổi chiều: Thực hành
15/11	Phần 2: Dẫn nhập và phương pháp
	4. Cách viết phần dẫn nhập (introduction)
	5. Cách viết phần phương pháp (methods)
	Buổi chiều: Thực hành
	6. Tiếng Anh trong y học: nguyên tắc
16/11	Phần 3: Kết quả
	7. Cách viết phần kết quả 1: văn bản
	8. Cách viết phần kết quả 2: soạn bảng số liệu và biểu đồ
	Buổi chiều: Thực hành
	9. Tiếng Anh trong y học: văn phong
17/11	Phần 4: Bàn luận
	10. Cách viết phần bàn luận (discussion)
	11. Cách trình bày tài liệu tham khảo
	Buổi chiều: Thực hành
	12. Cách soạn "cover letter" và trả lời bình duyệt 13. Những lí do bài báo bị từ chối (nếu có thì giờ)

Ghi thêm: Nếu các bạn có sẵn một bản nháp hay đang soạn một bài báo khoa học, các bạn có thể đem đến workshop để cùng thực hành. 

Nhật kí Atlanta

Mấy ngày qua, tôi đi phó hội bên Atlanta (Georgia, Mĩ). Như là một thói quen, đi đâu tôi cũng ghi lại vài dòng nhật kí, trước là chia sẻ, sau là lưu làm kỉ niệm. Chuyến đi phó hội này có nhiều chuyện vui, vì những nghiên cứu của nhóm tôi, labo ở Úc cũng như labo ở VN, được ban tổ chức ưu ái cho trình làng, và báo chí địa phương quan tâm đến phỏng vấn ...

16/9 Atlanta

Atlanta có lẽ là một trong những thành phố buồn chán ở Mĩ. Đây là thủ phủ của CNN và Coca Cola, nhưng không giống như thủ phủ của Microsoft và Boeing chút nào cả. So với Seattle, Atlanta không có cái "vive" chút nào. Rất rất khó tìm được một nhà hàng "ăn được" ở đây. Còn dân tình thì cũng có nhiều điều đáng nói ...

Đây là lần đầu tiên tôi đến Atlanta, miền Nam nước Mĩ, nên tôi rất hăm hở. Mong muốn đến miền Nam nước Mĩ, nơi được đề cập một cách thơ mộng trong trận nội chiến của thế kỉ trước, nơi mà tác giả Margaret Mitchell sáng tác tác phẩm văn chương lừng danh "Cuốn theo chiều gió". Tôi phải tìm giờ ghé qua đây mới được.

Nhưng đến nơi rồi thì thất vọng quá. Thành phố này không có sinh khí. Đường xá vắng tanh, rất ít người đi bộ, rất ít hàng quán, rất rất ít quán cafe, nhà hàng loại restsurant đàng hoàng thì tìm đỏ con mắt cũng chẳng thấy. Tôi đang nói ngay tại trung tâm, central downtown, ngay tại trung tâm CNN chứ không phải ngoài trung tâm. Dịch vụ cực kì kém, kém xa Seattle cả chục năm ánh sáng. Khách sạn hạng 1 ở đây mà ăn sáng thì chẳng khác gì continental. Taxi thì tranh nhau làm tiền khách, và đàn áp Uber. Giá từ phi trường về downtown chỉ 30 USD, nhưng họ hét ... 50 USD! Ai mà không rành tiếng Anh hay chưa am hiểu Mĩ thì bị họ làm tiền ngay (và trong thực tế hai tên bạn tôi từ Thái Lan đã bị làm tiền). Ôi, tất cả thua xa Sài Gòn cả trăm năm ánh sáng.

Do lịch sử để lại ở đây, Atlanta, có nhiều người da đen, có lẽ lên đến 90%, nhưng điều đó có lẽ không quan trọng -- tôi nghĩ thế. Vậy mà trong thực tế thì cũng có vài phiền phức đấy. Mua hàng mà cần đến thối tiền, nếu máy tính chạy ok thì chẳng có vấn đề gì, nhưng nếu máy tính gặp trở ngại thì ... mệt đấy. Mệt là vì người tính tiền (da đen) làm toán không ổn, nên họ loay hoay làm mất thì giờ mình. Người ăn xin ở đây ít hơn Seattle, nhưng ăn xin "di động" thì khá nhiều. Tất cả đều là người da đen. Hỏi đường cũng bị đòi 2.5 đôla! Không phải một lần, mà gần như bất cứ lần nào. Ở quán ăn thấy họ có vẻ nhiệt tình là coi chừng, vì họ xin thêm tiền đấy. Đi đường toàn người da đen, ăn mặc theo kiểu làm cho người đối diện thấy không thoải mái. Nhân viên khách sạn nói xa nói gần rằng tôi không nên đi bộ ban đêm vì sợ không an toàn.

Tôi đi khá nhiều thành phố lớn của Mĩ nhưng chưa thấy nơi nào buồn chán như ở Atlanta này. Cũng may, những chương trình trong hội nghị làm tôi không còn thì giờ để bận tâm đến bên ngoài xã hội Atlanta. Thôi, chờ vài ngày nữa xong hội nghị tôi sẽ bay về "vùng ánh sáng" Cali, nơi tôi sẽ gặp gỡ bà con cùng bè bạn và tha hồ thưởng thức cà phê nghiêm chỉnh và ăn uống văn minh.

16/9 Đem chuông đi đấm xứ người

Hai nghiên cứu được ban tổ chức chọn ra để trình làng trong symposium về Omics (hệ gen) và loãng xương trong Hội nghị loãng xương quốc tế tại Atlanta hôm nay. Hội nghị có khoảng 6000 người dự. Hai bài này đã được trao giải xuất sắc trong hội nghị loãng xương ở VN vào tháng 7/2016 vừa qua. Hội đồng VN đã chọn đúng nghiên cứu để trao giải.

17/9 Một bước gần hơn với y học cá nhân hoá

Hôm qua nhóm tôi trình bày một loạt 3 báo cáo. Một bài về bổ sung calcium và vitamin D; một bài về "hồ sơ gen" tiên lượng gãy xương; và một bài về mối liên hệ giữa thuốc bisphosphonates và tử vong sau gãy xương.

Trong một hội nghị toàn cầu như thế này, với hơn 1000 bài nghiên cứu, chỉ có khoảng 50 bài được chọn cho báo cáo oral. Do đó, báo cáo được chọn cho báo cáo oral là một thành tựu đáng kể. Cả ba bài đều được trình bày rất tốt.

Tạp chí EndocrinologyAdvisor chú ý đến nghiên cứu của tôi và đi hẳn 2 bài về công trình calcium & vitamin D, và genetic profiling.

http://www.endocrinologyadvisor.com/asbmr-2016/asbmr-genetic-profiling-and-fracture-prediction/article/523274/

http://www.endocrinologyadvisor.com/asbmr-2016/asbmr-calcium-and-vitamin-d-for-fracture-reduction/article/523272/

20/9 Trẻ và già

Hôm qua, tôi gặp lại một học trò cũ nay làm postdoc bên Mĩ rồi nhảy qua Canada. Nó đến chào và hỏi thăm tình hình bên Úc. Nó nói mới chiếm được một cái fellowship danh giá bên Canada, và đó là bước sau cùng để thành independent investigator. Thấy nó "làm ăn khá", danh sách papers, giải thưởng bắt đầu dài ra, tôi mừng cho nó.

Năm nay gặp nó trong hội nghị và thấy một nghiên cứu của nó dùng phương pháp finite element analysis (fea) cho xương hay hay, nên hỏi nó cách làm sao. Nó mỉm cười nói đã bỏ ra cả năm trời học và làm, nên khó giải thích lắm, và đề nghị tôi gửi mẫu scan để nó làm cho. Kiểu giấu nghề đó mà.

Tôi chợt lục trong kí ức, mình đâu có dạy nó cái thủ thuật này mà nay nó áp dụng cho mình. Nghĩ thế thôi, chứ tôi cũng mừng khi thấy nó chững chạc hẳn sau giai đoạn postdoc và bắt đầu có cái nhìn toàn cục hơn. Thỉnh thoảng nhìn thấy trò làm ăn khá thì mình mừng. Nhưng trong bụng thì cũng thấy ngậm ngùi vì biết mình đang già.

22/9 Ngộ cố tri

Sau Atlanta, tôi về California thăm bà con và bạn bè. Đây là hình chụp ở Long Beach, Nam California. Từ trái qua phải: bác Lê Xuân Khoa, Bs Ngô Thế Vinh, Ks Phạm Phan Long, và tôi. Hôm nay nhân dịp về Cali tôi được gặp lại những người bạn vong niên của tôi. Vui mừng quá. Một năm chỉ gặp một lần!

Bác Khoa từng là cựu phó viện trưởng Viện Đại Học Sài Gòn (như ĐHQG HCM ngày nay). Người Hà Nội thứ thiệt, từ phong cách đến giọng nói. Bác ấy đã hơn 80 tuổi rồi nhưng rất minh mẫn, đang soạn tiếp cuốn sách về lịch sử người tị nạn ở Mĩ và trên thế giới.

Anh Vinh là tác giả cuốn "Cửu Long cạn dòng, Biển Đông dậy sóng", rất đáng đọc, vì anh đã dự báo trước tình trạng mà chúng ta đang chứng kiến ngày nay. Đã hơn 70 tuổi nhưng anh vẫn hàng ngày đến bệnh viện Veterans khám bệnh và điều trị. Anh ấy kể mới đây được bệnh viện cấp giấy ghi công 25 năm phục vụ.

Anh Long là một trong những sáng lập viên nhóm Viet Ecology, người cùng tôi soạn bản tuyên ngôn về nguy hại dòng sông Mekong gần 20 năm trước đây. Anh ấy từng du học bên Tân Tây Lan, nhưng đã sang Mĩ lập nghiệp hơn 35 năm qua. Dù vậy, lúc nào anh cũng đau đáu về tình trạng môi sinh bên VN.

Lấy tên tổng thống Obama đặt tên kí sinh trùng!

Một nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Auburn (Mĩ) khám phá một kí sinh trùng mới trong rùa, và họ đặt tên nó là "Baracktrema obamai" (1). Người có sáng kiến này là Thomas Platt, cựu giáo sư sinh học, và cũng là anh họ của tổng thống Barack Obama.

Đây là loại kí sinh trùng có hình dạng như sợi chỉ dài khoảng 5.1 cm, tiêm nhiễm phổi của giống rùa đen có tên khoa học là Siebenrockiella crassicollis và Cuora amboinensis (loài rùa này có mặt ở Đông Nam Á). 

Chẳng hiểu sao nhóm nghiên cứu lấy tên tổng thống Obama định danh cho kí sinh trùng này, và việc làm đó gây ngạc nhiên cho vài người. Câu hỏi đặt ra là cách định danh như thế là một hình thức khen tặng hay là nguyền rủa. Gs Thomas Platt cho rằng đó là một hình thức ... vinh danh. Người ta nhắc lại rằng trước đây, tên tổng thống Obama cũng được định danh cho một kí sinh trùng khác có tên là Paragordius obamai vì nó được khám phá gần nơi sinh của thân phụ tổng thống ở Kenya. Ngoài ra, tên ông tổng thống còn được đặt tên cho loài nhện (Aptostichus barackobamai), thằn lằn  (Obamadon gracilis), và loài cá hiếm (Etheostoma obama).

Cá Etheostoma obama

Có lẽ các nhà khoa học VN cũng nên nghĩ đến việc lấy tên của các chính khách Việt Nam định danh cho các thực vật và động vật quí hiếm?

===

(1) http://www.journalofparasitology.org/doi/full/10.1645/15-893